تراشه‌ای برای شناسایی سریع ویروس

به گزارش مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی معاونت علمی و فناوری رئیس جمهوری، تصور کنید که فقط در عرض چند دقیقه قادر به تشخیص وجود ویروس در بدنتان باشید. در حال حاضر این امر به لطف یک آشکارساز فوق‌العاده حساس متعلق به اوستندوم (Ostendum)، یک شرکت وابسته به دانشگاه تونته (Twente)، تبدیل به واقعیت شدهاست. این آشکارساز نه‌ تنها اندازه‌گیری‌ها را بسیار سریع‌تر از روش‌های معمول انجام می‌دهد، بلکه قابل‌حمل نیز است. محققان اوستندوم ادعا می‌کنند که اگر پادتن آنفولانزای خوکی را در اختیار داشته‌ باشند، در پنج دقیقه قادر به تشخیص حضور ویروس خواهند بود. این دستگاه علاوه بر ویروس‌ها، قادر به تشخیص باکتری‌ها، پروتئین‌ها و مولکول‌های DNA می‌باشد.
پس از وقوع آنفولانزای خوکی، موضوع اختراع یک ابزار تشخیص سریع و ساده آلودگی به ویروس، دوباره در دستور کار قرار گرفتهاست. این مهم است که به‌منظور جلوگیری از گسترش بیشتر این ویروس، قادر به تشخیص آن در اسرع وقت باشیم. بااین‌حال، در روش‌های موجود، اعلام نتایج چند ساعت یا حتی چند روز زمان می‌برد. علاوه بر این، آزمایش را نمی‌توان بدون آزمایشگاه یا کارمندان آموزش‌دیده انجام داد.
در این روش تنها نیاز به یک نمونه از بزاق، خون یا دیگر مایعات بدن فرد مورد آزمایش و یک گیرنده خاص (به‌عنوان‌ مثال ماده‌ای که با یک ماده زیستی متصل شود) است. به‌عنوان‌ مثال، در مورد یک ویروس، به‌منظور اعمال این روش، پادتن خاصی به‌عنوان گیرنده بر روی تراشه قرار می‌گیرد.
این دستگاه شامل دو بخش است؛ یک سیستم آزمایشگاه روی یک تراشه و یک آشکارساز قابل‌حمل. آزمایشگاه بر روی یک تراشه، یک آزمایشگاه مینیاتوری به‌اندازه یک تراشه است. این تراشه شامل شیارهای کوچکی است که با گیرنده پوشش داده‌شده‌اند. نمونه خون یا بزاق، با کمک یک سیستم سیال به شیارها منتقل می‌شود. پس‌ از آن مواد بزاق دهان یا خون می‌توانند با گیرنده‌های روی تراشه متصل شوند. نور از یک لیزر در طول شیارها هدایت می‌شود. اگر هر یک از مواد، با گیرنده‌ها در هر یک از شیارها متصل شوند، باعث تغییر فاز نور می‌شود. چنین تغییری، خود را در الگوی تداخل آشکار خواهد کرد که نشانه حضور هرگونه ویروس یا نشانگر زیستی است. این روش بسیار حساس است و حتی امکان اندازه‌گیری اتصال یک‌ ذره ویروس را فراهم می‌کند.